Ankara, 25.05.2023

BARO BAŞKANLIĞI

………………………

DUYURU NO:2023/42

Konu: Anayasa Mahkemesi’nin 24.05.2023 tarihli 32200 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan bilgi için Türkiye Barolar Birliğine gönderilmesine karar verdiği bireysel başvuru ihlal kararı hakkında.

Bir örneği duyurumuz ekinde gönderilen Anayasa Mahkemesinin 12.04.2023 günlü 2019/6722 başvuru numaralı kararı, ‘tutuklu olarak yargılanan sanığın (başvurucunun) resen görevlendirilen müdafi ile ceza infaz kurumunda görüşememesi nedeniyle müdafi yardımından yararlanma hakkının ihlal edildiği’ne ilişkin olup kararda aşağıdaki hususlara yer verilmiştir: 

“ 56. Somut olayda başvurucu; kovuşturma evresinde müdafii ile duruşma dışında bir araya gelememiş, Mahkemede alınan ifadelerinden önce hukuki bir destek alamamış, dava dosyası içeriğindeki delillere ilişkin fikir alışverişinde bulunmak suretiyle savunmasını müdafi yardımından yararlanarak inşa etme imkânı bulamamıştır. Başvurucu, Baro tarafından görevlendirilen müdafi ile Ceza İnfaz Kurumunda görüşememesi nedeniyle müdafiinin hukuki yardımından gerçek anlamda yararlanamadığına ilişkin itirazını müteaddit defa Mahkemeye bildirmiştir. Yeterli ve ikna edici açıklamalar içeren yazılı bildirimlere rağmen Mahkeme müdafinin görevini gereği gibi yerine getirip getirmediğine ilişkin herhangi bir değerlendirme yapmamıştır. Dahası görevlendirilen müdafi ile başvurucunun duruşma öncesinde üçüncü bir şahsın gözetimi olmaksızın bilgi alışverişinin korunmasına yönelik tedbirler alınarak görüşme yapmasına imkân sağlanmamıştır. Başvurucunun oturumlar öncesinde müdafii ile görüştüğüne veya oturumlarda müdafiinin yanına oturmak suretiyle onun hukuki yardımından yararlandığına dair bir veri de bulunmamaktadır. 

58. Adli yardıma yönelik müdafi görevlendirilmesinin amacı, yargılamanın sona erdirilebilmesi için kanuni düzenlemeler uyarınca gerekli koşulların karşılanması değildir. Bu görevlendirmenin amacı şüpheli/sanığın hukuki yardım almasına imkân sağlanarak hem savunma hakkının etkin bir şekilde kullanılmasını sağlamak hem de silahların eşitliği ilkesine işlerlik kazandırmaktır (bkz. §§ 48, 52). Somut olayda yargılamanın tamamında tutuklu bulunan ve müdafi seçebilecek maddi imkâna sahip olmayan başvurucuya müdafinin hukuki yardımından etkili bir şekilde yararlanma imkânı sağlanmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu koşullarda Mahkemece izlenen yöntemin başvurucunun müdafi yardımından yararlanma hakkından kaynaklanan menfaatlerini koruyan güvenceler içermediği açıktır. Bu durum, yargılamanın bir bütün hâlinde adil olmaktan çıkmasına neden olmuştur.”

Alıntılanan kararın, Baronuz mensubu meslektaşlarımıza duyurulması hususunu saygılarımla dilerim.

Avukat R. Erinç SAĞKAN
Türkiye Barolar Birliği
Başkanı